Her genel seçim öncesi anket sonuçları ve bir de partiler arasında nasıl seçim ittifaklarının oluşturulabileceği yorumları köşelerde sıkça yer almaya başlar. Peki yayınlanan anket sonuçları ne ölçüde gerçeği yansıtır? Ya da her anket sonucu gerçek midir, yoksa toplumu yönlendirmeye mi dönüktür? Ya köşelerde yer alan bir takım tahmini ittifak yorumları!.. Bunlar ne ölçüde gerçeği yansıtır? Ya da bunlar gerçekten sözü edilen partilerin yetkililerince doğrulatılmış yorumlar mıdır, yoksa sadece bir tahminden mi ibarettir? Bunun da ötesinde bir takım ittifak yorumları ile anket sonuçları seçimlere doğru toplumu belli bir noktaya çekme girişimlerinin adımlarını mı oluştur?

Bu sorulara hemen tek bir cevap vermek doğru olmaz. Daha doğrusu gerek yayınlanan anket sonuçları gerek köşelerde sıkça yer almaya başlayan bir takım ittifak varsayımları iki hatta üç yönlüdür...

Hemen belirtelim ki anketler genellikle bazı partilerce yaptırılır... Parası ödeni, ilgili şirkette anketi yapar ve parayı ödeyen partiye sonuçları teslim eder. Partilerde iki farklı sebepten dolayı anket yaptırırlar. Birincisi mevcut durumlarını tespit etmek ve ona göre strateji belirlemek, ikincisi ise kamuoyunda kendi lehlerine bir havanın oluşmasını sağlamak için. Partilerin yaptırdıkları anketler eğer kamuoyuna açıklanıyorsa çıkan sonuçtan anketi yaptıran partinin memnun olduğunu gösterir. Yayınlanan sonuçlar gerçeği yansıtsın ya da üzerinde oynanmış olsun fark etmez. Eğer sonuçtan memnun değillerse o anketin sonucu kamuoyuna genellikle açıklanmaz. Ancak, tüm anket sonuçlarında kamuoyu oluşturma ve yönlendirme hedefi güdülür.

Özellikle partilerin durumu değerlendirilen ve muhtemel seçim ittifaklarına yönelik yorumlar ise özellikle seçime 5 ay varken çoğu zaman olacağı değil, olması istenenleri yansıtır. Bir diğer ifade ile şu günlerdeki seçim ittifakına yönelik yorumlar yorum sahiplerinin niyetlerini yansıtır. En iyimser bir yaklaşımla sadece bir tahminden ibarettir. Bazı yorumlar da ise bu tahmini geçmişteki bazı uygulamalara atıfta bulunularak bir temele oturtulmaya çalışılır. Bazılarında ise buna da ihtiyaç duyulmaz, siyaseti kendilerine göre yönlendirmek ve belirlemek isteyenlerin arzusunun gazete köşelerine yansımasından ibarettir.

Şunu söylemek mümkündür...

Şu günlerde hiçbir parti üst yöneticisinin ittifaklarla ilgili bir açıklama yapması söz konusu değildir. Böyle bir açıklama partiler açısından doğru da olmaz. Sadece arzu edilen bir seçim sonucunu elde etmek için bazı partilerin yönetimleri yönlendirilmeye çalışılmaktadır.

Partilerin ittifak yapmasının yadırganacak bir yanı yoktur. Ancak, ülkemizde seçim ittifakı bir hukuki zemine oturtulmamıştır. Bir takım partileri bir araya getirerek ittifaklar kurdurmaya çok hevesli görünen yorumcuların işin bu boyutuna hiç temas etmemeleri bir takım dolambaçlı yollarla partilerin ittifak yapmalarını savunuyor olmaları sanıyorum iyi niyetli olmaktan çok siyaseti şekillendirme çabasından öteye geçmez.

Benzer durum seçimler yaklaştıkça muhtemel koalisyon alternatifleri üzerine de ortaya çıkacaktır. Partiler daha bir karar vermeden, aralarında görüşmeden bu siyaseti kendilerine göre tanzim etmeye hevesli çevreler bir takım alternatifler sunmaya başlayacaklardır.

Açıklanan anket sonuçları önümüzdeki aylarda daha da sıklaşacaktır. Kimileri parayı bastıracak kendilerini açık ara önde gösterecek; kimileri rakip gördüğü partiyi masa başında barajın altına iteceklerdir.

Kısacası şu aylarda partilerin büyük bir bölümü projelerini topluma sunup ona göre oy istemek yerine bir takım propaganda vasıtaları ile seçmeni yönlendirmenin gayreti içinde olacaklardır. Bunda da medya önemli bir görev üstlenecektir. Bu arada bu yarışın içinde sadece siyasi partiler olamayacak bir takım siyaset dışı çevreler ve güçler de siyaseti kendi isteklerine göre belirlemek için her türlü yola başvuracaklardır. Bu karmaşa içinde de seçmen sandığa gidecektir.

Elbette ne olursa olsun çıkan sonuç seçmenin iradesini yansıtacaktır. Seçmen iradesini belirlemenin başka bir yolu da yoktur. Böyle olunca da parası çok olan ve sesi çok çıkan ve seçmene duyurulan partiler seçim kampanyasında daha avantajlı bir konumda olacaklardır. Parası olmayan partiler için bu açığı kapatmanın yolu gönüllülerine düşmekte, onların daha çok çalışmaları gerekmektedir.