Yalçın Bayer, Hürriyet’teki köşesinde Osmanlı vatandaşı bir İstanbul Ermenisi olan Kalust Sarkis Gülbenkyan’ın, 6000 eserlik Osmanlı parçalarından oluşan müzesi üzerinde durdu.

Gülbenkyan üzerinden Cumhuriyet’e saldırıldığını iddia etti ama gerçeklerin hepsini pas geçerek.

Bayer uzun uzun Gülbenkyan’ın Abdülhamit Han’ın talebiyle petrol araştırmaları yaptığı ve bu iki ismin beraber hareket ettiklerini, jeoloji ve petrol araştırmaları gerçekleştirdiklerini anlatıyor. Lakin gerçek hiç de öyle değil.

Aslında Gülbenkyan Musul müzakerelerinde Osmanlı adına İngiltere’yle görüşüp, petrolden aldığı %5 rüşvetle Osmanlı’nın bütün haklarını İngilizler’e peşkeş çeken birisi. İleride bu olaylar Osmanlı’nın Musul politikalarına 1-0 yenik başlamasına ve Musul’u kaybetmesine sebep oldu.
¥
Raif Karadağ, hayatına mal olan Petrol Fırtınası adlı kitabında olayı detaylı biçimde şöyle anlatıyor:

- I. Dünya savaşı öncesinde İngiliz baskısı neticesinde İttihat Terakki İngilizlerle Musul meselesini müzakereye açmıştı.

- Bu sırada İngiltere’nin elinde Sultan Osman, Reşadiye ve Fatih Zırhlıları parası tamamen ödenmiş halde bulunuyordu.

- Savaş çıkmış ve Osmanlı henüz iştirak etmemişti, Cavit Paşa yanında kendisi Ermeni hanedanının başı olarak tanıtan Kalust Gülbenkyan ile birlikte Londra’ya müzakereye gitti. Müzakere Royal Dutch Shell grubu-Detche Royal Bank arasında idi.

- Sait Halim Paşa, Cavid Paşayı görüşmeler devam ederken İstanbul’a çağırdı. Yerine ise Gülbenkyan’ı bırakarak geldi.

- Cavit Paşa İngiltere’ye geri dönüp müzakerelere devam etmeyi düşünüyordu ama İstanbul’a geldiğinde Enver Paşa ve Alman amiral Şuson’un emrivakisi ile Osmanlı savaşa girmişti.

- Müzakerelere İngilizler’in yanında bulunan Gülbenkyan katıldı. Musul’un imtiyazı İngilizler lehine imza edildi. Buna göre Turkish Petroleum Company kuruldu. % 50’si İngiliz Bahriye Birinci Lordluğu ve İstihbarat servisine (Darcy Grubu) % 25 İngiliz petrol şirketi Anglo Sakson Petroleum’a %25’i de Alman Deutche Orient Bank’a verildi.

- İran’dan sona İngilizler akıl almaz bir yolla Irak petrollerini de bir daha hiç çıkmamak üzere ele geçirdiler.

- Almanlar petrol için bizi en sıkıntılı durumlarda sırtımızdan vurmayı ihmal etmediler.
- Savaş ile birlikte imtiyazları işlerine yaramadı ama savaş sonrası Gülbenkyan’ın imzalı anlaşma metni Osmanlı’ya çok pahalıya mal oldu. Bunun ilk sonucu Musul’un Osmanlı toprakları dışında bırakılmasıdır.

- Gülbenkyan’ın imzası ile kurulan Turkish Petroleum Company da San Remo anlaşması ile 1920’de kapatıldı ve yerine Irak Petrolleri Şirketi kuruldu.

- Yeni paylara göre; 3 İngiliz şirketi %81,25, Fransa %23,75, Gülbenkyan ise %5 hisse aldı.

- Bu sırada Sevr’i kabul etmeyen Türk milleti ise kurtuluş mücadelesine girmişti. Irak Petrolleri ile uğraşacak durumda değildi
- Deterting böyle bir ortamda Irak’ı 4 parçaya bölüp petrol faaliyetlerini son sürat hızlandırdı.

- Lozan’da güney sınırımız BM’ye bırakıldı.
- İnönü ve heyetinin acemi ve basiretsizlikleri vahim sonuçlar doğruldu.
- Musul Türk devletinin hudut dışına çıkarıldı.
- Musul’un Memaliki şahaneden çıkarılmasa idi hanedanın Musul üzerindeki hakları devam edecekti. Musul’un Türkiye’nin elinden çıkmasını sağlayan etkenlerden biri saltanatın kaldırılması Hanedan’ın sürgüne gönderilmesi ve Hanedanın haklarının savunacak müessesenin kurulmamasıdır.

- Hükümet bu aileyi vatandaşlıktan çıkarmasaydı Musul meselesi zamana terk edilebilir ve bir gün halli imkanı bulunabilirdi…
¥
Sonuç olarak Musul’un kaybedilmesine giden süreçte Ermeni Gülbenkyan’ın Osmanlı’ya büyük ihaneti bulunuyor. Devlet için gittiği müzakerelerde kendi adına %5 petrol payı alan Gülbenkyan “Bay Yüzde Beş” (Mr. Percent Five) olarak anıldı.

Bugün ise Hürriyet gazetesinden Yalçın Bayer, köşesinde bir okuyucusunun ağzından Gülbenkyan güzellemesi çekti ve Gülbenkyan’ın sanat koleksiyonunun Türkiye’ye neden getirilmediğini sordu.

Ülke parçalanırken hainlikle edindiği büyük servetiyle sanat eserleri koleksiyonu yapabilen bir isim olan Gülbenkyan’ın koleksiyonunun Türkiye’ye getirilmemesi hikayesini “Türkiye ve Cumhuriyete Saldırı” olarak lanse eden Yalçın Bayer, yazısında Gülbenkyan’ın petrol hisselerini nasıl aldığına dair tek satıra yer vermedi.

Bu gündemin içinde bu hadiseye yer ayırdım çünkü, Ortadoğu yeniden şekillendiriliyor. Hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığını çözecek feraset lazım. Kürt bölgeleri, Nusayri bölgeleri, Şii bölgeleriyle Ortadoğu yeniden parçalara ayrılıyor.
Türkiye ile ilgili hesapları olduğundan hiç şüpheniz olmasın.