Poşetin paralı hale gelmesine alışmak zaman alacağa benziyor. Şimdiye kadar ister zincir mağazalar, ister mahalle bakkalımız olsun, alacağımızı alıyor, onları poşete koyarak kasaya geliyorduk. Netice itibariyle aldıklarımızın parasını ödemekle işimiz bitiyordu. Ancak, poşetin paralı olması unuttuğumuz eski alışkanlıkları ya da uygulamaları yeniden hayata geçirecektir. Görünen o ki, bundan böyle sürekli olarak çantamızın bir köşesinde bir bez alışveriş çantası ya da elimizde var olan poşetlerden taşıyacağız. Bu işi file ile görmek mümkün olabilir mi bilmiyorum. Çünkü file kullandığımız dönemlerde bakkal ve manavlarda aldıklarımız önce ayrı ayrı kesekâğıdına konur, onları da fileye yerleştirerek evimizin yolunu tutardık. Bunun için de hemen herkesin cebinde ya da çantasında bir file bulunurdu. Şimdi öyle değil. Genellikle paketlenmiş tezgâhları dolduruyor. Eğer alışkanlığımız yoksa ister istemez market ya da bakkallardan yapacağımız alışverişler için kaç adet poşet kullanılmış ise onların parasını ödeyip çıkağız.

Diyelim ki bir işimizi halletmek için işyerinden ya da evinizden çıktınız. Gündeminizde alışveriş yok. Ama dönerken önünden geçtiğiniz bir markete girdiniz, oradan bir ya da iki kalem bir şeyler aldınız, kasaya geldiğinizde poşet isteyip istemediğiniz soruluyor. Yanınızda çantanız yok ise mecburen poşet isteyeceksiniz, o zaman da poşet başına 25 kuruş ödeyeceksiniz. Parasını ödeyip istediğimiz kadar poşet kullanma imkânı devam ediyor. Hemen belirteyim ki, insanın gözünde ödenen 25 kuruşlar büyüyor. O zaman insanın aklına, “Mademki parasını ödediğimizde istediğimiz kadar poşet alabiliyoruz o zaman poşetin paralı oluşu yeni bir verginin hayata geçirilmesi anlamına gelmezi mi? sorusu geliyor. Söylendiği gibi poşet kullanımını azaltmak, hatta sıfırlayarak doğayı korumak hedef ise bu tür malzemelerin kullanımdan kaldırılması doğru olan değil midir? Çünkü ortaya çıkan mantık paralı olursa poşetlerin doğaya zararı yok ama parasız olursa zararlı oluyor. Bu noktada söz konusu kararı alanların uygulamanın ilk gününde poşet kullanımının büyük ölçüde düştüğü şeklindeki açıklamalar faydalı bir adım atıldığını gösterse de soruna kesin çözüm olarak görülmüyor.

Doğanın korunması, gelecek nesillere sağlıklı bir doğa bırakılması için alınan her tedbirin destekçisiyim. Bu işin polemiği olmaz. Ancak, belirlenen 25 kuruş poşet bedelinin 15 kuruşunun devlete, 10 kuruşunun satıcıya kaldığı düşünüldüğünde devlet tabiatı korumak için yeni bir vergiyi, bunun da ötesinde bu vesile ile alışverişte yeni bir zam uygulaması hayata geçirmiş olmaz mı? Şimdiye kadar bu poşetler sebebiyle tabiatın kirletildiği, tabiatın bunlardan kurtarılması için bir mücadeleye, bunun içinde paraya ihtiyaç olduğu söylenebilir. Ancak, böyle bir yaklaşımın vergi kavramı ile ne kadar örtüştüğünün düşünülmesi gerekiyor.

Tüm bunlar bir yana sanıyorum poşet olayı hayatımıza öylesine girmişti ki yeni uygulamaya alışmak zaman alacak. İşin bir başka boyutu ise şimdiye kadar poşete para ödemezken ve aldığımız malları poşetlere doldurup çıkarken şimdi bir de poşet parasının fatura toplamına ilave edilmesi insana şirin gelmiyor. Gerçi bazı dükkân sahipleri bu etkiyi ortadan kaldıracak çözümü bulmuşlar. Aldıklarınızın üzerine size sormadan poşet parasını da ekleyip alıyorlar. O zaman poşet parası ödediğinizin farkına varmıyorsunuz. Netice itibariyle bu yeni uygulamaya da alışılır ama ortaya çıkacak boşluğun tedbirleri önceden alınmalı, toplum buna alıştırılmalıydı. O zaman daha yumuşak bir geçiş sağlanabilirdi.