Can Dündar’ın Mustafa filmine gelen eleştirileri anlamakta zorluk çekiyorum. Sanıyorum Can Dündar’ın Atatürkçülüğünden bu karşı çıkanların ve eleştirenlerin de şüphesi yoktur. Aslında Can Dündar’ın belgesel Mustafa filminde hiçbir sürpriz yoktu.. Daha doğrusu benim bilmediğim bir olay ya da değerlendirme bulunmuyordu. Buna rağmen filmi izleyenler arasında öfkeye kapılanlar da yok değildi. Filmi izleyip çıktığımızda arkamızdan bir aile geliyordu. Ailenin beyi çok öfkeliydi. Öfkesini ve tepkisini “Yıllardan beri çocuklara öğrettiğimiz Atatürk’ü yıkıyor ……..” şeklinde gösteriyordu. Son kelimeyi yazmaya gerek görmüyorum çünkü eleştiriyi aşan, hakaret içeren bir kelimeydi.

Elbette herkes eleştirisini kendi üslubu içinde yapar ama Can Dündar’ın şahsen böylesine hakaret içeren bir kelime ile eleştirilmeyi hak etmediğini düşünüyorum. Hemen belirteyim ki, bazı çevrelerin filme yönelttikleri eleştiri ve yönetmeni hakkında başlattıkları kampanyanın özünü de yukarıya aldığım nokta oluşturuyor. Çünkü Can Dündar yıllardan beri çocuklarımıza öğretilen ve topluma anlatılan Atatürk’ün farklı yönlerini de gündeme getiriyor. Sohbet toplantılarında konuşulanları Dündar belgesel film yaparak kitlelere açmıştı. Sanıyorum rahatsızlık buradan kaynaklanıyor.

Resmi tarih Atatürk’ün hayatını belli bir çerçeve içine hapsetmiş, tüm toplumun da bu çerçeve içinde öğrenmesini ve değerlendirmesini istemiştir. Kısacası Atatürk resmi tarihçe insan üstü kutsal bir varlık gibi takdim edilmiştir. Can Dündar ise Atatürk’ün insan olduğunu hatırlatmıştır. Bu yönü ile Atatürk hakkındaki ezberi Dündar kıyısından köşesinden bozmuştur. Tepki gösterenler işte bu ezberin bozulmasından rahatsızlar diye düşünüyorum. Bir diğer ifade ile Atatürk hakkında bilinmeyen bazı hususların gündeme taşınması ister istemez izleyicilerin önemli bir bölümünde filmden çıkarken, “Ben şu hususu bilmiyordum” şeklindeki bir nitelendirmeye sebep olmuştur. Peki resmi tarihçilerce toplumun bilmesi istenmeyen ve Can Dündar’ın filminde gündeme getirdiği hususlar Atatürk imajını zedelemiş midir? Şahsen sanmıyorum. Tarihi gelişim içinde ortaya çıkan olaylar ve bu olayların nedenlerine yönelik Dündar’ın yorumları aslında kendi ifadesi ile “İnsan Atatürk’ü gündeme getirdim” şeklinde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin ardından Dündar’ın maksadını yorumlamaya kalkmayı niyet okumak olarak görüyorum ve böyle bir niyet okumanın sadece Dündar’a karşı değil kime olursa olsun haksızlık olacağını düşünüyorum.

Çünkü, insanların niyetlerini okuyarak haklarında hüküm verilmesi çoğu zaman insanları yanlışa götürür. Bir kimsenin kabul etmediği bir düşünce ile suçlaması haksızlığın kapısını aralar. Bunun için sıkça ülkemizde yargısız infaz gündeme gelmiyor mu?

Hemen belirteyim ki benim açımdan Mustafa filminin hiçbir sürpriz bilinmeyen yanı yoktu. Ama, toplumun önemli bir kesiminin bilmediği bazı olayların gündeme getirilmesi filmi ilginç hale getirmiştir. Lider de olsa, bir kimsenin bazen ümitsizliğe kapılması o kişi için zaaf olarak algılanamaz. Önemli olan ümitsizliğe rağmen çizgisinde kararlı olabilmesidir.

Şahsen Mustafa filmini seyretmeden önceki Atatürk değerlendirmem ile bu filmi seyrettikten sonra Atatürk değerlendirmem arasında değişiklik olmadı. Sanıyorum filmi eleştirenlerin de bakışları değişmedi. Ancak, onlar ezberin bozulmasının verdiği rahatsızlığı tepki olarak dışa vuruyorlar. Hadise budur.