Sayın editör Hasan Karakaya, 9 Mart yazısında kağıt fiyatları ve tedbirlerini okuyucularla istişare etmek istediklerini yazdı.
Genel kültür, demokratik yapı ve bilgi çağı gerekleri dikkate alınınca kağıt, milletler için hayati önem taşımaktadır. Başta hükümet olmak üzere herkes tedbirle sorumludur. Bu nedenle istişareye yazıyla katılıyorum.
1) Sorunun özeti: Kağıt fiyatı 410 dolara çıktığı zaman, Vakit 40 kuruştan 50 kuruşa çıkmak zorunda kalmış. Şimdi 800 dolar. Dolar da, yaklaşık 1/3 yükseldi.
2) Kimleri ilgilendiriyor: Devleti, milleti, eğitimi, öğretimi, kültür hayatını, öğrenciyi, bilimi, yayıncıyı, okuyucuyu, yani herkesi ayrı ayrı ilgilendiriyor.
3) Aşırı yükselişin nedenleri: a) Dış sermaye önce, Türkiye’ye ihracatlarında yüksek indirim yaparak, Türkiye’deki fabrikaları zararına çalışır duruma soktu. Üç fabrika vardı. İzmit, kapandı. Balıkesir ve Giresun özelleştirildi ama yargıya açılan dava gibi sebeplerle çalıştırılamıyor. Türkiye’de kağıt yok.
b) Büyük gazeteler, Rusya ve Romanya’daki ihracatçı fabrikalarla, satabilecekleri dahil 3-5 senelik anlaşma yaptılar. Fiyat yükselişi, fabrikanın da anlaşanın da kârına.
4) Zarar kime?: Görünürdeki ekonomik yönü, devlet, küçük sermaye ve tüketiciyedir.
5) Görünmeyen tahribatı: A) Bütün eğitim kademeleri ve kültür hayatınadır.
B) Demokrasi yozlaşır: Günümüzde medya, sermaye meselesidir. Kağıttaki yükseliş büyük sermayenin reklamla desteklemediği gazetelere hayat hakkı bırakmaz. Anadolu’nun sesi kısılır. Medya istisnasız reklam ve büyük sermaye bağımlısı olur. Tanıtım ve bilgilendirmenin demokrasideki rolü dikkate alındığında, demokratik hayatın yapılanmasında sermayenin ağırlığı, kabul edilemez bir şekilde artar. Reklamsız okuyucu gazete için kâr değil, zarar olur. Hadiseler, sermaye güdümünde değerlenir. Demokrasi yozlaşır.
C) Globalleşme ve bilgi çağına ters bir gidiş doğar: Sermayenin, çıkarına göre bilgilendireceği sosyal hayat, farkına varılamayan, gerçeklerden kopuk yönlenen bir toplum doğurur. Hadiseleri gerçek hüviyetiyle değerlendirme imkanını kaybeden böyle bir toplum, bilgi çağının global dünyasında saygın bir yer kazanamaz.
6) GENEL VE TEMELLİ TEDBİR:
a) Devlet, kağıdı, eğitim ve kültürün “olmazsa olmazı” olarak ele almalı, bir kağıt fabrikası kurmalıdır. Süratli bir yapılanma başlatılmalıdır.
b) Kağıt fabrikası kuracaklara, zamanla sınırlı özel teşvikler getirilmelidir.
7) Vakit için geçici tedbir:
a) Yazı ve haber azaltılmadan daha konsantre hale getirerek sayfa azaltılma imkanı düşünülebilir.
b) Asgari miktarda bir fiyat artışı istenmese de zarurettir.
c) Okuyucu yönünden: Elden abonelerden imkanı olan ve isteyenler, bir süre için gazetelerini 50 kuruş yerine bir liraya alabilir. Böylece aynı zamanda her gün manevi ve fikri açlıklar üzerinde tedbir düşünerek katkıda bulunmak gibi son derece hayırlı, ecri ve hazzı bol bir kapı daha bulunmuş ve açılmış olacaktır.
Bu üç tedbirden ikisi bir arada uygulanabilir. 20-25 kuruş zam yapılacağına 10 kuruş zam ve sayfa azaltma. Veya on kuruş zam ve bir liradan abone gibi.
Selam ve dua...