Yanlış tecrübe ve 1980 darbesinin doğurduğu fiili durum, senato hakkında yanlış hüküm doğurdu. Senato değil, şartlar yanlıştı, onlar da değişti. 1) Senatoyu getiren de, götüren de darbe şartları idi. Ülke, 70 sente muhtaçtı. Oysa şimdi İMF’ye borç veren ülke oldu. 2) Senatodan maksat, darbecileri ömür boyu senatör yapmaktı. Bu temel yanlışlara rağmen: Senato’nun, meclisten başarısız tarafı nedir? Kaldı ki geliştirilebilirdi.

Kendi meselelerine gömülü küçük devletlerde senatoya ihtiyaç yok. Zaten senatoları da yok. İlgi ve meseleleri, sınırlarını aşan devletlerde senato ihtiyaçtır ve vardır. Bugün dünyada, on binlerce milletvekili var. Çokluk ve kalite farklılığı, siyasilerin, dış temaslarını sınırlıyor. Özellikle büyük devletler için, elçi ve bakan resmiyeti dışında, devletler arası siyasi bir yakınlık ve anlayış oluşturmak, küçülen dünyada önemli bir ihtiyaçdır. Senatonun büyük devletlere has kurum olması, sayı azlığı, sistem özellikleriyle dış ilişkilerde giderek daha da önem kazanacaktır. Türkiye, tarihiyle potansiyeliyle büyüktür. Daha önemlisi, siyasetini çıkara değil, Hakka, değerler üzerine oturtmak gibi, senatoyu fonksiyonlarını önemli kılan bir yapıya oturtulabilmesidir.

GEÇEN SENATONUN

İKİ YANLIŞI VE ÇÖZÜMÜ:

 1) Geçen dönemin siyasi ufku ve şartları, senatoyu gereksiz kılıyordu. Milletvekili gibi idiler. Darbeciler, vatandaştan alyanslarını bağış olarak topladı. Bütün ufkumuzu, İMF ve Batı kaplamıştı. Değil mazlum ve fakirleri, kendimizi dahi göremiyorduk. Bizans harabelerini ihya ediyor,eserler üzerindeki Sultan tuğralarını kapatıyorduk. Üç çeyrek asır sonra ancak şimdi, restorasyonlarla kendimizi gün yüzüne çıkarıp bakabiliyoruz.

İMF talimatı yok artık.O, bize borçlandı. Hamd Allah’a, Elimiz, dünya mazlum ve faririnde. İnsanlığa hizmete, yine başladık. Ümit ve beklenti doğdu. Kuraklaşan iklim, yine rahmet ve bereket oldu. Buna şükür, seçilmiş hizmet kadrosu, senato ister.

Diğer Yanlış: Milletvekili ve senatörlerin aynı seçimçevresinden seçilmesi idi. Şimdi, senatörler, 150 seçim bölgesinde, iki turlu ve tek dereceli seçilmelidir.  

Demokratik sistemin birbirine ters iki gereği: İstikrar ve temsilde adalet. Baraj düşerse istikrar olmuyor; düşmezse küçük partiler temsil edilemiyor. Bunu hal için, “Türkiye milletvekilliği” dahi düşünüldü. Oysa, 1961’de “Milli Bakiye Sistemi” ile yaşadık.

Senato, Türkiye için son derece gereklidir. Aynı zamanda artı değerler katar:

Milletvekili sayısını, 400’e indirmek, kalite ve verimliliği müspet etkiler.

150 Senatör, 150 seçim bölgesinde iki turlu, tek dereceli seçilince, baraj ve temsil sorunu, İKİSİ birden kökten çözülür. Her parti aynı barajdadır. Ortadoğu’dan Rusya’ya ateş çemberi içindeki Türkiye’nin istikrardan vazgeçme imkanı yoktur. Gelişen dünya şarları, farklı imkan ve ihtiyaçlarımız senato yapımızı oluşturacaktır.

Günümüz devletleri politikalarını çıkar üzerine kurmaktadır. Halkımızın inanç ve değerleri, çıkarı değil, adaleti öne almaktadır. Meclisimizin, dünyaya dönük kanadı olacak senato, ileri ve çağdaş yapısıyla dünya barışına hizmet edecektir. Senato, siyasete artı değerler katacak, İKİ artı değeri mutlaka olacaktır:  

1) Milletvekilinin senatoya geçişleriyle, mecliste yenilenme, tecrübe ve güven birikimine zarar vermeden gerçekleşecektir. Parlamentonun, Meclis, Senato ve TBMM şeklinde üç kanat olarak çalışması, kanatlarda rahatlık, bütünde güç artısı doğuracaktır.

2) Kısa süreli meslek olmaz. Siyaset tüm millet için hayati bir meslektir. Siyasetin, dönemlik yapıdan kurtarılmasında senato imkandır. Tek dereceli senato seçimi, nispi sistem sıkıntılarını gideren önemli bir imkandır. Dünya siyasetinin, kaybettiği güven ve itibarı, tek dereceli, geniş seçim çevresi dengeleyecektir.

TABİİ SENATÖRLÜK:

Eski Cumhurbaşkanları, Cumhurbaşkanı süresinden fazla zaman başbakan, senato ve millet meclisi başkanlığı yapanlar tabii senatör olmalı, ehliyet, bilgi ve tecrübe kaybedilmeden hizmete devam edilmelidir.

Hükümetler, dış temaslarda her senatörden hizmet talep edebilmelidir.