Ça­nak­ka­le za­fe­ri­nin 100. Yı­lı­nı kut­lu­yo­ruz. Ça­nak­ka­le el­bet­te ta­ri­hi­miz­de­ki tek za­fer de­ğil, ama bu­gü­ne te­sir­le­ri olan en bü­yük za­fer­ler­den bi­ri.

Bal­kan­lar­da kü­çük dev­let­le­re mağ­lup olan, kı­sa za­man­da Av­ru­pa­’da­ki top­rak­la­rı­nı kay­be­den Os­man­lı Ça­nak­ka­le ile ade­ta ye­ni­den di­ril­di. İti­laf güç­le­ri­nin üs­tün si­lah gü­cü­ne kar­şı ima­nı­nı, inan­cı­nı, va­tan sev­gi­si­ni ko­ya­rak sa­vaş­tan za­fer­le çık­tı. Ken­di­ne bi­çi­len ke­fe­ni par­ça­la­ya­rak ile­le­bet ya­şa­ya­ca­ğı­nı ve gü­cün sa­de­ce si­lah­ta ol­ma­dı­ğı­nı gös­ter­di.

Ça­nak­ka­le va­tan top­ra­ğı­nı can­dan aziz bil­me­nin dün­ya ale­me ila­nı­dır. Churc­hill, da­ha sa­vaş baş­la­ma­dan “bir eli­mi­zi ar­ka­mı­za bağ­lar, bir eli­miz­le ezer ge­çe­ri­z” di­yor­du. Hiç­bir di­ren­me ile kar­şı­laş­ma­dan İs­tan­bu­l’­a gi­re­cek­le­ri­ni ha­yal edi­yor­du. Türk mil­le­ti Churc­hill ve müt­te­fik­le­ri­nin ha­yal­le­ri­ni Ça­nak­ka­le­’nin se­rin su­la­rı­na göm­dü.

Ça­nak­ka­le, bu mil­le­tin iş ba­şa dü­şün­ce ölü­me vus­lat he­ye­ca­nıy­la na­sıl koş­tu­ğu­nu gös­ter­miş, va­tan top­ra­ğı üze­rin­de he­sa­bı olan­la­rın bü­tün he­ves­le­ri­ni kur­sa­ğın­da bı­rak­mış­tır. Ölü­me ko­şan Meh­met­çi­ğin kor­ku­suz tav­rı ,bu ira­de kar­şı­sın­da iti­laf dev­let­le­ri­ni ba­zı he­sap­la­rın­dan vaz geç­mek zo­run­da bı­rak­mış­tı. Bir za­fer sa­de­ce sa­vaş mey­da­nın­da kal­mı­yor, asır­la­ra et­ki eden iz­ler bı­ra­ka­bi­li­yor. Cum­hu­ri­yet ku­ru­lur­ken İn­gi­liz­ler ve müt­te­fik­le­ri­nin Ça­nak­ka­le tec­rü­be­si yü­zün­den çok şe­yi yut­tuk­la­rı­nı, emel­le­ri­ni an­cak ma­şa kul­la­na­rak ger­çek­leş­tir­me­ye ça­lış­tık­la­rı­nı gö­rü­yo­ruz.

Ça­nak­ka­le za­fe­ri­nin bu­gü­ne uza­nan ve bü­tün bir Türk mil­le­ti­ne on bin­ler­ce şe­hit üze­rin­den ver­di­ği me­sa­jı iyi an­la­mak ge­re­kir. İn­te­pe­’de,Conk ba­yı­rın­da,Ge­li­bo­lu­’da ko­yun ko­yu­na ya­tan şe­hit­ler Ada­na­’dan,An­tep­ten,İs­tan­bu­l’­dan Edir­ne­’den Di­yar­ba­kı­r’­dan,Ba­kü­’den hü­la­sa bü­tün bir va­tan top­ra­ğın­dan ko­şup ge­len in­san­lar­dı. On­lar ora­da bir ara­ya ge­le­rek bi­ze bir ruh ar­ma­ğan et­ti­ler,Ça­nak­ka­le ru­hu. Bu ruh, bi­zi ay­nı ül­kü­de, ay­nı iman mih­ve­rin­de,ay­nı­ir­fan­da bir­leş­me­ye ça­ğı­rı­yor. Bir­lik olun­ca han­gi des­tan­la­rın ya­zı­la­bi­le­ce­ği­ni bü­tün bir dün­ya­yı di­ze ge­ti­ren bir za­fer­le bi­ze gös­te­ri­yor. Ça­nak­ka­le ru­hu bir­lik ru­hu­dur.

1915 ta­ri­hi­mi­zin en şan­lı say­fa­la­rın­dan bi­ri­dir. İnan­mış­lı­ğın, adan­mış­lı­ğın ne ve ne­ler ya­pa­bi­le­ce­ği­ni gös­ter­miş­tir. O yıl okul­lar bo­şal­mış, yü­re­ği­ni alan va­tan mü­da­fa­ası­na koş­muş­tur. Bu aziz bel­de de ya­tan 200 bi­nin üze­rin­de şe­hit ha­la ora­da nö­bet tut­ma­ya de­vam edi­yor. Biz şe­hit­le­rin öl­me­di­ği­ne ina­nan bir me­de­ni­ye­tin ço­cuk­la­rı­yız. On­lar ma­hi­ye­ti­ni bil­me­di­ği­miz bir ha­yat­la di­ri­dir­ler. Şa­ha­det şer­be­ti­ni iç­me­ye ko­şa­rak bi­ze mu­kad­des bir va­tan he­di­ye et­miş­ler­dir. Bu ema­ne­ti ko­ru­mak, her ta­şı­nı Ça­nak­ka­le bil­mek gö­re­vi­miz­dir. Ça­nak­ka­le de Os­man­lı or­du­la­rı Baş­ko­mu­tan ve­ki­li En­ver Pa­şa, Ce­vat Pa­şa, bin­ler­ce ko­mu­tan yüz bin­ler­ce Meh­met­çik e ve de bu­gün şe­ref­ler­le, saa­det­ler­le ku­cak­la­dı­ğı­mız Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin li­de­ri ola­rak Ça­nak­ka­le de te­ma­yüz eden Ga­zi Mus­ta­fa Ke­mal’e, Ga­la­ta­sa­ray, İs­tan­bul, Ve­fa, Ça­pa Er­kek, Ba­lı­ke­sir, Edir­ne, Kas­ta­mo­nu Ab­dur­rah­man Pa­şa, Trab­zon, Er­zu­rum, Kon­ya Ga­zi Li­se­le­ri­nin okul­la­rı­nı terk edip cep­he­ye ko­şan ve bir da­ha ge­ri dön­me­yen öğ­ren­ci şe­hit­le­ri­mi­ze Al­lah­tan rah­met di­li­yo­rum. Ge­ri­de­ki­le­re ce­sa­ret aşı­la­yan mü­ca­de­le­le­ri hem Ça­nak­ka­le­’den za­fer­le dö­nen­le­rin hem de son­ra­ki ku­şak­la­rın va­ta­nı mü­da­fa­a azim­le­ri­ni ar­tır­dı.

Çük­reş­li Meh­met oğ­lu Sab­ri, Ela­ziz­li Mu­har­rem oğ­lu Be­kir, Sa­ray Bos­na­lı Ve­li oğ­lu İs­ma­il, Er­zu­rum­lu Os­man oğ­lu Bed­ret­tin, Mu­sul­lu Ab­dul­lah oğ­lu Hu­lu­si, bi­ze ema­net et­ti­ği­niz va­tan her ta­şıy­la ko­ru­na­cak­tır. Si­zin çiğ­net­me­di­ği­niz va­tan top­ra­ğı kı­ya­me­te ka­dar hiç­bir gü­ce çiğ­ne­til­me­ye­cek­tir. Ça­nak­ka­le­’de ma­ya­la­dı­ğı­nız mil­li ruh kı­la­vu­zu­muz­dur. Ruh­la­rı­nız şad ol­sun.