Cihangir İşbilir

Cihangir İşbilir

Ankara’yı Bırak Abuja’ya Bak!

Ankara’yı Bırak Abuja’ya Bak!

Dünyanın gözü haftasonu gerçekleştirilecek genel seçimler sebebiyle, Afrika’nın en büyük petrol üreticisi, en büyük ekonomisi ve en kalabalık ülkesi olan Nijerya’da. Bizse oturmuş Ankara’daki gereksiz ama düşündürücü kavgaları izliyoruz. Olanda hayır vardır, lâkin, sadece millet değil ümmet de Türkiye’ye enerji kaybettiren her hadisenin hesabını er veya geç soracaktır... 

Gelelim Nijerya seçimlerine… 

170 milyonluk (yarısı Müslüman), 36 eyalet ve federal başkent Abuja’dan oluşan ve 250 etnik unsurun yaşadığı federal bir cumhuriyet olan ve Amerikan tarzı başkanlık sistemiyle yönetilen Nijerya, dünyanın 10. büyük petrol üreticisi, 8. büyük petrol ihracatçısı, 10. büyük petrol rezervine sahip ve aynı zamanda ABD’nin de Sahra Altı Afrika’daki en büyük ticari ortağı. (ABD petrol ithalatının % 11’ini Nijerya’dan yapıyor. Bu oran Nijerya ihracatının % 46’sı)

Tarihi acı sömürge ve kölelik tecrübeleriyle dolu Nijerya, İngiltere’den bağımsızlığını kazandıktan (1 Ekim 1960) sonra kanlı darbelere ve cunta yönetimlerine şahit oldu. 1999’daki ilk demokratik seçimlerden bu yana ise, 2002’de kurulan Boko Haram terörü, silahlı eylemlere başladığı 2009’dan beri ülkenin hem iç bütünlüğünü ve güvenliğini hem de istikrar ve geleceğini tehdit eden en önemli unsur. Onun için Cumartesi günü gerçekleştirilecek seçimlerde gündemin ilk maddesi Boko Haram tehdidinden dolayı güvenlik. Gittikçe etkinlik sahasını ve şiddet oranını artıran ve binlerce kişinin ölümünden ve iki milyona yakın insanın mülteci olmasına ve evsiz kalmasına sebep olan örgüt, Afrika’nın en önemli ülkelerinden Nijerya’nın ayağındaki en kanlı ve paslı pranga.

Aslında Nijerya’nın terörden çok daha önemli meselesi ekonomi ve ülke nüfusunun yarıdan fazlasını açlık sınırında yaşamaya mahkûm eden yoksulluk. Afrika’nın en büyük ekonomisi olmasına rağmen petrol gelirlerinden pay alamayan halkın sefaleti (yasadışı göç, insan kaçakçılığı ve terör gibi) bir çok sorunu da tetikleyen bir unsur. Güney Afrika Cumhuriyeti’nden daha hızlı gelişen bir ekonomiye sahip olmasına rağmen yolsuzluklar ve terör ülkedeki gelir dağılımı adaletsizliğine ve fakirliğe sebep oluyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre Akdeniz’deki yasadışı göçmen trafiğinde Nijeryalılar ilk beşe giriyorlar. Yine dünyadaki en fakir insanların % 9’u Nijerya’da yaşıyor. (Hindistan-%33 ve Çin’den-% 13 sonra üçüncü) AFRO Barometer kuruluşunun yayınladığı rapora göre Nijerylıların % 55’i mevcut devlet başkanı Jonathan Goodluck’ın (Afrika’nın en zengin 6. lideri) yolsuzluk yaptığına inanıyor. Halkın % 56’sı valilerin % 62’si de milletvekillerinin yolsuzluk yaptığına inanıyor. Nüfusun yarısının 15 yaşın altında olduğu ve 100 milyonunun açlık sınırında yaşadığı ülke için ekonomik veriler hiç iç açıcı değil ve 28 Mart seçimlerinde mevcut Demokratik Halk Partisi’ni (PDP) iktidardan edebilecek faktörlerin başında geliyor. 6 Şubat 2014’te All Progressives Congress (APC) çatısı ve emekli general Muhammed Buhari liderliği altında birleşen 4 parti ekonomi ve güvenliği seçim kampanyasının en başında değerlendiriyor ve ülkenin, çoğunluğu Müslüman Hausa-Fulaniler’den oluşan kuzey (tamamına yakını Sünni ve çok azı Şii) ve çoğunluğu Hıristiyan-Müslüman Yorubalar’dan oluşan güneyi (Katolik, Protestan ve Evangelik) ve siyaset ve bürokraside gittikçe görünürlükleri ve etkinlikleri artan İgbolar arasındaki eşitisizliği giderip güvenliği sağlamayı taahhüt ediyorlar. 

Nijeryalılar 28 Mart’ta başlayacak ve 3-4 hafta sürecek maratonda hem yeni başkanı ve yardımcısını hem Senato’nun 109 üyesini ve Temsilciler Meclisi’nin 360 üyesini hem yerel meclis üyelerini hem de valilerini seçecekler. 

Bu önemli Afrika ve İslam ülkesinin genel seçimlerini aktör ve eyelet ölçeğinde tahlil etmeye yarın da devam edeceğiz…

Bu aralar Ankara’dan ziyade Abuja’ya bakmak’ta fayda var…

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Cihangir İşbilir Arşivi