Eğitim Bir Sen tarafından hazırlanan ilk ve ortaöğretim ile ilgili kapsamlı rapor Genel Başkan Ali Yalçın tarafından açıklandı. İsteyenlerin sendikanın internet sitesinden de ulaşabileceği rapor eğitim sistemimizdeki sıkıntılara işaret ediyor ve çözüm yollarını sunuyor. Raporun ana başlıklarını; öğretmen dağılımındaki dengesizlik, 40 bin norm fazlası bulunmasına karşılık 120 bin öğretmen açığı bulunduğu, meslek liselerinde diğer liselere göre sınıf tekrarının daha fazla olduğu, açık liselerde öğrenci sayının çok hızlı bir şekilde arttığı, buna bağlı olarak lise çağındaki her 100 gençten 15’inin eğitimin dışında kaldığı, 60 bin yeni dersliğe ihtiyaç olduğu şeklinde sıralamak mümkün. Genel Başkan Ali Yalçın’ın ifadesiyle rapor ile eğitimin emarı çekilmiş durumda.

Bu yazımda açık lisede bir şekilde öğrenci artışı ve giderek bir yığılmaya dönüşmesi üzerinde durmak istiyorum. Niçin artıyor, bu artış önlenemez miydi sorularına çeşitli cevaplar verilebilir ama zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmış olması bu sebeplerin başında geliyor. Bunun yanında ilköğretimden ortaöğretime geçişin sınavla gerçekleşmesi ve gençlerin büyük bir bölümünün oturdukları ilçe dışında veya oturdukları ilde evlerine yakın bir liseyi kazanamamış olmaları ister istemez açık liseye yönelişi hızlı bir şekilde artırıyor.

Bu köşede zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmasının yanlış olduğuna dikkat çekmiş, bunun geçmişte uygulamaya konulan kesintisiz 8 yıllık zorunlu eğitimin bazı mahzurlarını gidermesine karşılık yeni sorunlara yol açacağına dikkat çekmiştim. Söz gelimi 8 yıllık kesintisiz zorunlu eğitim ile yetiştirmek için ustaların çırak bulamadığını hatırlatmış, zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmasının yaşanan bu sıkıntıyı daha ileri boyutlara taşıyacağını belirtmiştim. Çünkü ilkokula başlayan her çocuğa ille de liseyi bitireceksin demenin bir dayatmadan öte gitmeyeceğini, her çocuğun okumaya meraklı olmayacağını, okumak istemeyene ille de okuyacaksın demenin gerçekçi olmadığını sanıyorum sorumluluk mevkiinde olanlar da bilirler. Ne var ki, bu bilgiye rağmen siyasi kadrolar istediği bürokratlarda istenene uydular.

Gelelim açık lisede sürekli olarak öğrenci sayısının artmasına. Okumayı sevmeyen ya da kısa yoldan bir meslek sahibi olmak isteyen gençlerimiz bir ustanın yanında işe başlamayı ve bir meslek sahibi olmayı tercih ettiklerinde zorunlu eğitim dayatmasını açık ilse ile karşılamaya çalışmaktadır. Yani, açık liselerde öğrenci artışının esas sebebini okumayı sevmemek ve kısa yoldan bir meslek sahibi olmak arzusu oluşturuyor. Böyle olunca zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmış olması açık liseyle delinmeye çalışılmaktadır. Bir ustanın yanında işe başlamış genç, açık liseye başlamış olsun. Okumayı sevmiyor ya da iş ile okulu birlikte götürmekte zorlanıyorsa bir süre sonra yoğun bir şekilde sınıf tekrarı gündeme gelecek, aynı sınıfı iki defa tekrar etmek zorunda kalacak öğrencinin okulu ile ilişiği kesilecektir. Kesilmese bile bir süre sonra o çocuk için açık ilse işkenceye dönüşecektir. Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmasının çeşitli yararları olduğu söylenebilir. Ancak, bu iş gönüllülük esasına dayanmalıdır. Normal yaşlarında okuma imkânı bulamamış, daha sonra açılmış olan akşam lisesine kaydımı yaptırarak hem çalışmış hem de lise ve daha sonra yüksek tahsilimi yapmış birisi olarak dayatma ile tahsil yapılamayacağını yapılsa bile yapana ve yaptırana yararı olmayacağını hatırlatmakta yarar var.

Bu bakımdan zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılması doğru olmamış, daha doğrusu üzerinde gerektiği kadar düşünülmeden uygulamaya konulmuş oldu. Ancak, yanlış görülerek bunların düzeltilmesi yönüne gidilebilir. ‘Biz yaptık, en doğrusu budur’ diye yanlışta ısrar etmenin zararlarının ileride telafisi zor olacaktır. Açık lise de bunlardan birisidir. Bırakın ortaokulu bitiren genç ister liseye gitsin, isterse bir meslek sahibi olmak üzere hayata atılsın.